buddy holly surfIk maakte pas kennis met zijn muziek toen zijn platen postuum doordrongen in de hitparades. Buddy Holly, een van de grootste talenten uit de vroege geschiedenis van de rockmuziek, was al een paar jaar dood toen ik Brown-Eyed Handsome Man en Slippin’ and Slidin’ hoorde tussen de hits van The Beatles en The Rolling Stones door – bands trouwens die meer dan schatplichtig aan Buddy Holly zijn. 
Aan zijn waanzinnig korte en al even productieve leven kwam een abrupt einde tijdens een ijskoude nacht in het Amerikaanse Middenwesten, komende zondag 3 februari  exact zestig jaar geleden. Hij was 22 jaar oud, zelfs nog te jong om te worden opgenomen in de ‘Club van 27’, maar zijn invloed op de rock is blijvend geweest. 

Onderstaand verhaal, een samenvatting van een van de laatste hoofdstukken uit de biografie over Buddy Holly ‘Rave On’, door Philip Norman, beschrijft de laatste uren van Buddy Holly. Samen met onder meer Ritchie Valens en The Big Bopper maakt hij een winterse tournee door het ijzige Middenwesten van de VS. In een oncomfortabele oude bus die vaker aan de kant staat dan rijdt en waarin het gezelschap bittere kou lijdt. Buddy, Ritchie en the Big Bopper besluiten dat ze na hun optreden in Clear Lake, Iowa, een vliegtuigje zullen charteren om naar hun volgende bestemming te reizen. Een fatale beslissing. 

De show in de Surf Ballroom eindigde net voor middernacht, zodat de drie gelukkige vliegreizigers maar een paar minuten hadden om zich los te maken van op handtekeningen beluste fans, hun showkleding uit te trekken, hun dagelijkse kleren aan te doen en te vertrekken naar Mason City Airport. Om geen tijd te verspillen met het zoeken naar een taxi had de immer hulpvaardige Carroll Anderson aangeboden hen daar zelf heen te rijden. Pas toen vertelde Waylon Jennings aan Buddy dat hij zijn plaats in het vliegtuig had afgestaan aan The Big Bopper. “Nou, ik hoop dat die ouwe bus van jullie vastvriest”, grapte Buddy, wat aan Waylon een antwoord uitlokte waar hij veertig jaar later nog altijd spijt van had.

“Nou, ik hoop dat jullie ouwe vliegtuig neerstort”, grijnsde hij terug.

Buddy en de Big Bopper namen plaats in Andersons stationwagen. Ook Andersons vrouw Lucille en hun elfjarige zoon Ton zaten in de auto. 

Postre van de Winter dance Tour in Clear Lake, IowaDe derde luchtpassagier, Tommy Allsup, was nog ergens bezig met het regelen van zaken die in latere perioden zouden worden gedaan door een minstens een half dozijn roadies. Het vliegtuig was te klein om de Stratocasters van Buddy en van hem ook mee te nemen, dus die moesten in de bus worden achtergelaten. Waylon had beloofd er goed op te letten. “Ik liep naar buiten en propte mijn tas met vuile hemden in de laadklep van de stationwagen”, herinnert Allsup zich. “Buddy zat op de voorste bank, The Big Bopper zat achter hem. Toen vroeg Buddy me om nog even de kleedkamer te controleren of we niets hadden vergeten.

“Toen ik weer binnen was, was Ritchie daar nog bezig met handtekeningen uit te delen. ‘Hé joh, laat je mij meevliegen?’, vroeg hij, en ik zei ‘nee’. ‘Ach, toe’, zei Ritchie, ‘laten we er dan kruis of munt om gooien.’ Ik weet niet waarom ik het deed – ik had de hele avond al ‘nee’ tegen hem gezegd – maar ik haalde een halve dollar uit mijn zak. Ik heb nooit begrepen waarom ik dat gedaan heb. Ik gooide de munt op en zei: ‘Wat kies je?’ Ritchie zei: ‘Kop’, en het was kop.”

Tommy liep terug naar de stationwagen en haalde zijn tas van de bank. “Ik zei: ‘Ritchie komt er zo aan, hij gaat mee.’ Buddy zei: ‘Waar heb je het over?’ Ik zei: ‘We hebben er kruis of munt om gegooid en ik heb verloren, dus hij vliegt in plaats van mij.’ Ik vroeg Buddy toen om op het postkantoor in Fargo een aangetekende brief van mijn moeder op te halen. ‘Er zit een cheque in’, zei ik, ‘en als ik met de bus ga, kom ik misschien niet op tijd om hem zelf op te halen.’

“Buddy zei: ‘Ja, dat zal ik doen, maar ze zullen die brief niet zomaar aan mij geven. Dus geef me je rijbewijs ook maar mee.’ Ze moesten weg om de vlucht te halen, dus in plaats van tijd te verspillen met mijn portefeuille te doorzoeken, zei ik: ‘Hier, neem mijn portefeuille maar mee.’ Ik gaf hem aan Buddy en hij stak hem in zijn jas.”

Rond 12.40 uur stopte de volgeladen stationwagen voor Dwyer Flying Service. Hubert J. Dwyer zag toen pas dat zijn drie als ‘entertainers’ aangekondigde klanten niet de gebruikelijke muzikanten van middelbare leeftijd waren die meestal optraden in de Surf Ballroom, maar rock ’n roll-sterren die in het hele land bekend waren. De norse eigenaar van het vliegbedrijf hield niet van tienermuziek, en zijn mening over rock ’n roll-muzikanten was niet anders dan zoals ze in de media werden geportretteerd: onhandelbare en onbeleefde pummels die op dit late uur waarschijnlijk wel stomdronken zouden zijn. Maar in plaats daarvan maakte hij kennis met drie goedgehumeurde, hooghartige maar beleefde ‘echt leuke jongens’, die dankbaar waren voor de inspanningen van de vliegservice en die in de verste verte niet naar drank roken. De jeugdige piloot Roger Peterson was opgetogen. Hij was een echte rock ’n roll-fan en een groot bewonderaar van Buddy Holly maar hij vond het al net zo geweldig de hand te drukken van Ritchie Valens en The Big Bopper en genoot van het vooruitzicht de komende uurtjes met hen door te kunnen brengen.

Er heerste een haast feestelijke atmosfeer in het kantoortje van Dwyer terwijl de drie passagiers elk 36 dollar betaalden en de tickets en ontvangstbewijzen werden uitgeschreven. Buddy was helemaal in een goed humeur en keek uit naar de vlucht. Hij praatte een paar minuten over vliegtuigen met Dwyer, vertelde dat zijn broer drie weken geleden zijn vliegbrevet had gehaald, dat hij dat ook van plan was en erover dacht een Cessna te kopen. 

De vuile was die ze moesten meenemen naar Fargo voor hun collega’s in de bus, samen met hun eigen tassen en koffers, betekende een flink extra gewicht voor een vlucht met drie passagiers: bijna twintig kilo. Anderson hielp een handje met alles in de bagageruimte, halverwege de buik van het toestel, te proppen. Wat er niet in paste, zoals de gitaar van J.P. Richardson, vond een plekje in de cockpit. In de tussentijd ontdekte Buddy dat hij nog een tas had laten liggen in Andersons auto en hij rende terug om die op te halen. De passagiers stonden op het punt om in te stappen toen er een auto aan kwam vol met jongens en meisjes die bij de show in de Surf waren geweest en die hen voor de show wilden bedanken. Ondanks de koude en het late uur wuifden de drie vriendelijk terug en riepen ‘graag gedaan!’

Jerry Dwyer was naar buiten gekomen om zijn klanten aan boord te zien stappen. Zoals alle lichte vliegtuigjes had de Bonanza maar één deur, aan de rechterkant. Dwyer herinnerde zich later dat Ritchie en The Big Bopper eerst instapten en op de achterbank gingen zitten. Met de stilzwijgende instemming van iedereen was het voorrecht om op de plaats rechts van de piloot te mogen zitten voor Buddy. Hij was er zo op gebrand om te vertrekken dat hij te vroeg instapte en er weer uit moest om de piloot achter het stuur te kunnen laten plaatsnemen.

Toen iedereen zat, sloeg Dwyer de deur dicht, stapte in zijn auto en reed naar de verkeerstoren. Hij zag dat verkeersgeleider Bryan  al via de radio met Peterson aan het praten was. De vaste instructie voor alle piloten bij Dwyer was dat ze een vluchtplan moesten inleveren alvorens te vertrekken. Peterson had dat nog niet gedaan, maar volgens Bryan had hij beloofd dat meteen te doen zodra ze in de lucht waren.

buddy planeVanuit de toren had Dwyer een goed zicht op startbaan 17, waar de Bonanza naar toe was gedirigeerd. Hij herinnerde zich later dat het toestel enkele minuten aan het eind van de baan stilstond, in zuidelijke richting wegreed, op ongeveer een derde van de startbaan loskwam, hoogte begon te winnen en toen volgens het boekje een bocht van 180 graden maakte en een noordwestelijke koers inzette richting Fargo.

Terug in de controlekamer vroeg Dwyer aan Bryan of Peterson al een vluchtplan had overlegd. Dat had hij niet gedaan. Geërgerd vroeg hij Bryan om Peterson over de radio te zeggen dat hij dat meteen moest doen. Bryan probeerde dat verschillende malen, maar kreeg geen contact op de frequentie die zojuist nog was gebruikt.

Dwyer ging naar buiten en zag in het noordwesten het witte staartlicht van de Bonanza langzaam kleiner worden. Het verdween even toen het toestel in een wolk of mistflard verdween, maar na een paar seconden zag hij het weer. Het noordelijke einde van de startbaan was gemarkeerd met twee torens, met op de top een rood licht. Vergeleken met die twee torens leek de Bonanza niet te klimmen maar, in de woorden van Dwyer, ‘langzaam naar beneden te gaan’. Hij nam aan dat dit gezichtsbedrog was, en dat het licht niet daalde maar zich verwijderde.


De volgende dag wordt het neergestorte vliegtuig met de lichamen van Buddy Holly, Ritchie Valens en The Big Bopper gevonden. Het was op een afstand van zes, zeven kilometer van de startbaan gecrasht. 

Philip Norman: Rave On, the biography of Buddy Holly. Uitg Simon & Schuster, New York, NY. Copyright © 1996

Lees ook:

True Love WaysDe voetsporen van Buddy Holly >> 

Copyright © 2015-2024 Martin Rep | Radboudlaan 14 | 1402 XP  Bussum