kerst1959

Twee kerstfoto’s: dezelfde familie, dezelfde kamer. Maar wat een verschillen!

Het is dezelfde plaats: de woonkamer achter de sigarenwinkel van mijn vader Tinus Rep aan de Meidoornstraat in Zaandam. Het is kerstmis, en het is dezelfde familie. Maar toch kan het verschil niet veel groter zijn dan tussen deze foto’s, die met een tussenpoos van vijf jaar genomen zijn.

1954Kerst 1954 vierden wij met ons gezin. Op de kleinere foto, van links af: mijn moeder Meintje, mijn vader Tinus, mijn broer Jelte, daarnaast ik. Mijn oudste broer Simon maakte de foto en staat er dus helaas niet op.

Kerst 1959 werd opnieuw een foto genomen. Maar het gezelschap is danig veranderd. 

Nu is het Jelte die de foto mocht nemen en die dus ontbreekt. Het is persen en schuiven geweest om iedereen op de foto te krijgen in de piepkleine woonkamer. Helemaal links is Simon (23) zichtbaar, een sigaret in de hand. Mijn vader (55) heeft op het laatste moment zijn hoofd wat naar achteren gehouden en wordt nu bijna helemaal afgedekt door Simon; alleen een stukje van zijn donkere brilmontuur is nog te zien.

agfabox

Naast mijn vader zit zijn moeder, mijn oma: Lize Rep, 85 jaar oud. Een jaar tevoren is zij weduwe geworden. Zij woonde samen met haar man Siem aan de Rosmolenstraat. Daar woont zij nu alleen en zij was uitgenodigd om de kerst bij ons te vieren.

Ik sta achter mijn oma. Op de oudste foto ben ik acht jaar, inmiddels ben ik dertien. In mijn hand houd ik het boekje Dokters Dilemma, door Rowan Wilson, uit de populaire reeks Zwarte Beertjes – die pockets kostten 1,50 gulden, een kwartje meer dan de al even populaire Prisma pockets.

De grote veranderingen zien we aan de andere kant van de tafel. Aan het hoofd zit mijn stiefmoeder, Martha (33). Meintje (44) was in 1955 overleden. Om de winkel en het huishouden draaiende te houden, ging mijn vader op zoek naar een flinke huishoudster. Martha werd voor ons ‘tante Martha’ en, nadat mijn vader en zij in 1957 trouwden, ‘mams’; ‘mamma’ of ‘moeder’ bleef voorbehouden aan Meintje.

Rechts van Martha zit Ria (19), al een paar jaar de verkering van Jelte. En naast haar zit mijn stiefbroertje Arthur (8 jaar), het zoontje van Martha.

spionnetje

Een andere grote verandering stond nog te gebeuren. Volgend jaar, 1960, zou het woon/winkelpand ingrijpend worden verbouwd. Mijn vader kon het hoekhuis ernaast kopen en de winkel aanzienlijk uitbreiden. Er ontstond ruimte om oma Lize Rep in huis te nemen. Dat vonden we de normaalste zaak van de wereld, bij veel vriendjes van me woonde een opa of een oma in. Boven de winkel werd een soort appartement voor haar gecreëerd. Zij had een mooi uitzicht op de bedrijvigheid voor de deur van Sigarenmagazijn Rep. Wat verderop in de straat gebeurde, kon ze in de gaten houden met een spionnetje dat mijn vader aan de raampost bevestigde.

Ze zou er blijven wonen tot 1967. In dat jaar verkochten Tinus en Martha de winkel en verhuisden ze naar Castricum, waar ze fanatieke bridgers werden en mijn vader zich ging toeleggen op de kweek van kleurkanaries.

In Zaandam woont niemand van ons meer. Als we er terugkomen, af en toe, en door de straten van toen lopen, verwonderen we ons steevast. Dat de straten smaller lijken, de huizen kleiner, dat alles er anders uitziet, maar vooral: dat het zo lang geleden is maar zo kort geleden lijkt.

 

Lees ook: Een kerstverhaal uit 1954

Copyright © 2015-2024 Studio Martin Rep Bussum