Het geheim van de oude Samsonite

Gekmakend is het! Een diplomatenkoffer met een cijferslot waarvan je de codes niet meer weet. En er zit nog wat in ook, maar wat?

Dicky heeft beslist spullen nodig voor de rommelmarkt waarvan de opbrengst voor een goed doel is bestemd. De zolder blijkt een schat aan materialen te herbergen, terwijl we hier nog niet eens zo lang wonen en bij de laatste verhuizing al onnoemelijk veel dingen hebben weggedaan.

Gretig sjouw ik dozen vol boeken naar beneden die ik toch niet van plan ben voor de tweede keer te lezen. Kinderspeelgoed en poppenkleertjes gaan dezelfde richting.

Achter het schot trekt Dicky nu een antracietgrijze diplomatenkoffer te voorschijn. Die heb ik in geen jaren gebruikt. “Die kan ook wel weg”, verordonneert ze dan ook.

Ik kijk een beetje zuinig. Ik vond het altijd zo’n mooie koffer. Het is een echte Samsonite, dus stevig en duur bovendien. Zo’n koffer gaat je leven lang mee.

Ik probeer hem te openen. Het cijferslot staat op 000 maar weet van geen wijken. Nu herinner ik me dat ik hem vlak voor de verhuizing ook vergeefs heb geprobeerd te openen. Toch is hij goed gevuld. Wat irritant!

Hij moet open, besluit ik. Alleen de vraag is: hoe?

Schrijven over reizen, horloges, whiskey’s

De dag dat ik de koffer heb aangeschaft, ergens in 1981, staat me nog scherp voor de geest. Ik werkte bij het al lang vergeten mannenblad Zero. We schreven verhalen over verre reizen, over mooie horloges en bijzondere whiskey’s. Voor potentiële adverteerders hopten we in een middagje naar Noord-Ierland waar we werden rondgeleid in de distilleerderij van Bushmill whiskey en vervolgens terughopten naar Schiphol. Geen tripjes waar ik veel plezier aan beleefde. Ik voelde me hier als journalist niet bepaald op mijn plaats. Ik was vooral onder de indruk van de Britse soldaten, die met stenguns in de hand onze feestelijke bus doorzochten. De IRA was nog volop actief, net als de fanatieke protestantse leider dominee Ian Paisley.

In de formule van Zero paste volgens hoofdredacteur Joop Swart prima een verhaal over Samsonite, een kwaliteits-attachékoffer die sinds een paar jaar erg in zwang was bij professionals uit de financiële sector. Hij heette onverwoestbaar te zijn – een legendarische STER-reclame toonde een olifant die over een Samsonite liep, die daar nog geen deukje van opliep; een reclame die een paar jaar later in een kritisch consumentenprogramma op tv afdoende werd doorgeprikt.

https://www.youtube.com/watch?v=re8-Eh7RUNE 

De legendarische reclame van Samsonite: hij tart zelfs een olifant.

Ik reed naar het Belgische Oudenaarde, waar de Europese hoofdvestiging van Samsonite was gevestigd. Oudenaarde is een aardig stadje onder Gent, met een paar uitstekede restaurants zoals overal in België en dat kwam goed uit, want over de productie van attachékoffers is bitter weinig te vertellen, althans niet veel waar een journalist een leuk verhaal over kan maken. Dat verhaal komt dan ook nu pas, bijna 35 jaar later – al heb ik er destijds wel degelijk een artikel over geschreven dat in Zero is gepubliceerd.

Na de rondleiding stelden de mensen van het bedrijf voor een vorkje in Oudenaarde te gaan prikken. Dat leek me een goed idee. We praatten over Samsonite en het goede leven.

“Nu lijkt het mij een goed idee voor meneer Rep een mooie koffer uit te zoeken”, stelde de bedrijfsvoorlichter met een mooi Vlaams accent voor. Hoewel ik de voortreffelijke witte wijn niet onbesproken had gelaten, ging dit toch te ver voor mijn journalistieke geweten. Maar de koffers hadden beslist mijn begeerte opgewekt, dus het aanbod helemaal van de hand wijzen, ging mij te ver.

“Dat kan ik niet doen”, zei ik. “Maar als u er mij een voor inkoopsprijs wilt verkopen, ga ik daar graag op in.” Dat was natuurlijk geen enkel probleem. Ik koos een prachtige koffer uit, die in twee vakken verdeeld kon worden, plus extra ruimte  voor documenten, voor pennen en een apart vakje voor visitekaartjes. Loei-stevig, ik zag de komst van die olifant vol vertrouwen tegenmoet. Sleuteltjes waren niet nodig, ze had een cijferslot. Blij reed ik terug naar Amsterdam.

De attachékoffer bleek niet zo’n goede keus. Hij deed het goed als ik mij meldde voor interviews met beleidsmakers of managers, maar hij was loodzwaar. In tegenstelling tot de mensen die ik sprak, reed ik nooit in een Mercedes; vaak ging ik met het openbaar vervoer, maar de kwaliteitskoffer achter op de bagagedrager van de fiets was beslist geen goed idee. Geen snelbinder was stevig genoeg om hem in de bocht vast te houden. Er zat meer ruimte in dan ik ooit nodig had. In het vliegtuig slokte hij in z’n eentje zo’n beetje het hele toegestane gewicht aan handbagage op.

Ik gebruikte de Samsonite steeds minder en toen ik weer bij een krant ging werken, waar krijtstreeppakken een zeldzaamheid waren, in tegenstelling tot slordige corduroybroeken, spijkerbroeken en vale truien – ja, inderdaad, bij de Volkskrant – vergat ik hem helemaal. Ik bewaarde er wat dingen in. Tot ik hem weer tegenkwam bij onze verhuizing. Ik morrelde aan het cijferslot. Code 000 werkte niet. Maar welke code dan? Ik herinnerde me dat ik ooit 747 had ingesteld toen ik een reis met een Jumbojet had gemaakt. Die werkte ook niet meer.

“Zet er een schroevendraaier in”, adviseerde Dicky, “je gebruikt ‘m toch niet meer.” Zonde, besloot ik.

De website van Samsonite bood geen soelaas voor mijn probleem.

Duizend getallen, van 000 tot 999

Ik ging systematisch te werk. Ik schreef duizend getallen op, van 000 tot 999. Tenzij er iets stuk was, zou dit toch moeten helpen.

Echt soepel ging het niet. De cijfers lieten zich slechts met moeite verplaatsen en ik moest goed luisteren of het klikje aangaf dat het volgende getal was bereikt. Mijn duimtoppen gingen er zeer van doen.

Toch was het binnen een uur gefikst. Bij het doorklikken van 608 naar 609 hoorde ik opeens een ander geluid. “Ik heb ‘m!”, riep ik naar Dicky. Nieuwsgierig kwam ze naast me staan om getuige te zijn van de onthulling van het geheim van de koffer.

Ik zette m’n duimen in de openingen en trok de blokkering opzij. Ik kon mijn vingers moeiteloos tussen het deksel zetten. Eindelijk ging het deksel open…

De Samsonite is behouden gebleven en heeft zijn geheimen prijsgegeven. Het was fijn de folders en andere parafernalia van onze reis naar China en Japan uit 2002 weer eens te kunnen bekijken. Maar nog altijd staat de koffer ongebruikt in m’n jongenskamer. Wie weet, vind ik er nog eens een bestemming voor.